قدیمی‌ترین فرش شناخته شده در جهان قالی 2500 ساله پازیریک است که در 1949 م، در جنوب سیبری کشف‌شد و آن را بافت ایران در دوره هخامنشی دانسته‌اند. آشکار است که قالی‌بافی در ایران در دوره هخامنشی وجود داشته و در قرن پنجم پیش از میلاد، دوره‌ای طولانی از تکامل را پشت‌سر گذاشته است
بارزترین ویژگی موزه فرش
از ویژگی‌های موزه فرش قالیچه دست‌بافت ارزشمند و بی‌نظیر ایرانی، کار فرش بافان کاشان، در اندازه‌های 130 در 220 سانتی‌متر، معروف به قالیچه میرزا کوچک خان جنگلی است که این شخصیت روحانی ملی را در لباس نظامی مسلح به تفنگ و اسلحه کمری، قطار فشنگ نمایش میدهد
در شمسه بالای تصویر میرزا، کتیبه‌ای با عبارت «زنده‌باد میرزا کوچک جنگلی» و نام کارخانه ملامحمود دیده می‌شود که احتمالاً، با توجه به این عبارات، تاریخ بافت قالیچه سال‌های آخر دوره قاجار است
سالنامه چینی سوئی‌سو در دوره ساسانی از فرش پشمی ایران به عنوان کالای وارداتی به چین نام می‌برد.
فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون نیز به خاطر شکوهش بازتاب گسترده‌ای در ادبیات پس از اسلام داشته و یکی از عجایب گنج خسرو پرویز پادشاه ساسانی بوده است .
گلیم "طرح محرابی تصویری حضرت عیسی (ع) با حواریون" بافت کردستان یکی از نمونه‌های بی‌نظیر موزه فرش تهران است که در زمینه اصلی و طلایی رنگ آن حضرت مسیح(ع) را با سه تن از حواریون و نقوش تزئینی دیگر می‌توان دید.
⦁ از قالی های منحصر به فردموزه
نقش "هراتی" یا "ماهی درهم" نیز یکی دیگر از قالی‌های منحصر به فرد موزه فرش است. این قالی، تنها قالی موجود در موزه فرش است که طرحی واقع‌گرایانه از ماهی را به بیننده نشان میدهد. نقش ماهی‌ها در قالی‌های "هراتی" معمولا به شکل برگ کنگر، کوچک و خمیده است. این نقش که ریشه در فرهنگ ایرانیان و باورهای آنها دارد، مربوط به دوران مهرپرستی ایرانیان است. آن زمان، پیش از آنکه زرتشت پیامبر ایرانیان شود، این باور در میان مهرپرستان وجود داشت که زرتشت نشسته بر نیلوفر و توسط چهار ماهی به سطح آب هدایت می‌شود. از این روست که نقش ماهی در طرح‌های هنرمندان قالیباف این دوره بسیار دیده می‌شود.
⦁ نیاد طرح هراتی را در آیین مهر (میترائیسم) یافته ایم ناچار آن را به طور خلاصه بررسی می کنیم.
⦁
⦁ درآیین مهر، میتره / میترا درون آب متولد شده است، به همین دلیل در آثار این آیین، مهر را به صورت کودکی بر روی نیلوفر آبی تصویر می کنند. (شکل
⦁ دو ماهی یا دو دلفین مهر را از آب بیرون می آورند، مجسمه ای از مهر باقی است که دو ماهی یا دو دلفین را در دو طرف چهره او نشان می دهند . تعداد زیادی مجسمه باقی است که زنی عریان را با یک ماهی یا دلفین نشان
⦁ می دهند که همه اینها چهره های مختلف همان اسطوره اند، همان دو ماهی و چهره است که بنیاد طرح هراتی شذه است .
⦁ در یک مینیاتور بازمانده از دوره تیموری دو ماهی را در دو طرف سر مردی ملاحظه می کنیم ، این نشان میدهد که تا این دوره گوشه هایی از اساطیر آیین مهر در میان مردم زنده بوده است و به احتمال بسیار قوی هنرمندان ایران در قرن نهم هجری با بنیاد طرح هراتی آشنایی داشتند و فرشهایی هم با همین نقش وجود دارد.