گشت‌ تاریخی زنجان

توضیحات

گشت تاریخی زنجان

از جاذبه‌های گردشگری زنجان می‌توان گنبد سلطانیه، بقعه ملاحسن کاشی، خانگاه چلبی اوغلی، حمام سالار، شاه بلاغی و … را نام برد.

برای مشاهده سایر گشت‌های زنجان کلیک کنید.

جاهای دیدنی زنجان

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه یکی از آثار فاخر معماری دوره ایلخانی است. این گنبد بزرگترین گنبد خشتی جهان است که آرامگاه سلطان محمد خدابنده (الجایتو) هشتمین سلطان مغول بوده است. طراحی این گنبد را فضل الله همدانی انجام داده است. این گنبد اولین گنبد آجری جهان است که در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در اطراف این گنبد، هشت مناره در اطراف آن وجود دارد.

گنبد سلطانیه اولین گنبد دوپوش در جهان است. گنبدهای دوپوش در مناطق پر باران ساخته می‌شد و هدف سازندگان از ساخت آن، این بوده که وقتی جریان هوا از بین دوپوش عبور می‌کند پوش داخلی از رطوبت حفظ شود و بنا زود خراب نشود.

رنگ گنبد فیروزه ای باعث شده که از تمام شهر قابل رویت باشد. شهر سلطانیه که این ساختمان درآن واقع شده، در طول ده سال با سه هزار کارگر بنا شد. در قسمتی از این بنا با تربت امام حسین سوره ملک با دو خط کوفی و ثلث نقش شده است که به دستور الجایتو این تربت از کربلا به ایران آورده شد. این قسمت بنا را تربت خانه نامیده اند. کتیبه‌هایی از آیات قرآن در قسمت‌هایی از این بنا دیده می‌شود و در قسمت‌هایی از این ساختمان با نام ائمه زینت گشته است. نورگیر ساخته شده در این گنبد حکم ساعت را داشته که نشان دهنده زمان در طول روز و شب بوده است. این یکی از ویژگی‌های فوق العاده و منحصر ساخت دست استادان و هنرمندان ایرانی دوره ایلخانی است.

بقعه ملا‌حسن‌کاشی

در نزدیکی گنبد سلطانیه بنای بی‌نظیر دیگری وجود دارد که یکی دیگر از آثار به ثبت رسیده در یونسکو است. این بنا، بقعه ملاحسن‌کاشی است که مربوط به دوره‌های ابتدایی صفویه می‌باشد .تکمیل معماری داخل بنا توسط فتحعلی ‌شاه قاجار صورت گرفته است. این مقبره را به عنوان مرجع گنبدهای ایران معرفی می‌کنند به همین دلیل بسیاری از دانشجویان معماری و اهل فن برای بازدید به آنجا می‌روند. این بنا با اسماء الله و لااله الا الله با کاشی فیروزه ای و خطوط کوفی تزیین شده است.

خانقاه چلبی اوغلی

در حدود پانصدمتری گنبد سلطانیه بنای دیگری وجود دارد که خانقاه چلبی اوغلو نامیده می‌شود. اطلاعات دقیقی از شخص مدفون در آن در دست نیست اما بسیاری آن را متعلق به نوه‌ی مولانا جلال الدین چلبی اوغلی عارف می‌دانند. در کتیبه ایوان جنوبی این بنا نام شیخ براق دیده ‌می‌شود که در گیلان به شهادت رسیده و توسط مریدانش جسد وی به این مکان انتقال یافته است. بنا بر این شواهد انتساب این آرامگاه به شیخ براق یا براق بابا قوت میگیرد.

خانقاه به محل زندگی گردهم‌آیی،آموزش و فعالیت‌های صوفیانه گفته می‌شود. مصالح به کار برده شده در این بنا ساروج و سنگ لاشه است. احتمالا در این بنا مراسم سماع انجام می‌شده است. این ساختمان دارای سرداب، جمع خانه، راهروهایی به نام مردگرد، محراب گچی است که قبر شیخ در زیر سرداب و قبر چند تن از مریدان در اطراف او وجود دارد که تداعی کننده حلقه ذکر صوفیانه است. این بنا جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام سالار

حمام از گذشته‌های دور در تاریخ ایران وجود داشته است. این خود نشان‌دهنده این است که ایرانیان برای استحمام و پاکی اهمیت ویژه‌ای قائل بودند. سابقه ساخت حمام از دوره هخامنشیان است و اوج معماری آنرا در دوره صفویان می‌بینیم.

حمام سالار در زنجان توسط سیف علی خان کلانتر معروف به سالارخان ساخته شده است. این حمام در اواخر دوره قاجاریه ساخته شد و دارای قسمت‌های گرمخانه، میاندر، سربینه، تون و خزینه می‌باشد. این حمام پس از مرمت و بازسازی در حال حاضر به سفره‌خانه‌سنتی تغییر کاربری داده است و آماده پذیرایی از میهمانان در فضایی دلنشین و سنتی می‌باشد.

شاه بلاغی

شاه بلاغی به چشمه‌ای گفته می‌شود که دارای آبی زلال و درخشان است و در اطراف آن درختانی کشیده و بلند وجود دارد که آنجا را به تفریگاهی آرام و لذتبخش تبدیل کرده است. این چشمه جوشان در 9 کیلومتری سلطانیه قرار دارد. این چشمه در مجاورت کوه و نزدیک به روستای اسد آباد واقع شده و دارای آبی سرد است. آرامش درکنار زیبایی این چشمه باعث جذب گردشگران بسیاری به این منطقه شده است.