زنجان‌گردی 1 روزه

توضیحات

زنجان

زنجان در شمال‌غرب ایران و از مناطق آذربایجانی‌نشین ایران است.

از جاذبه‌های گردشگری زنجان می‌توان عمارت ذولفقاری، موزه مردان نمکی، عمارت دارایی، مسجد جامع زنجان، ائل داغی، مجتمع گردشگری بام زنجان، مجموعه بازار قدیمی زنجان، زنجان،ائل داغی، مجتمع گردشگری بام زنجان، مجموعه بازار قدیمی زنجان، کارخانه قدیمی کبریت زنجان و … است. در ذیل در مورد بخشی از آن‌ها پرداخته شده است.

برای مشاهده سایر گشت‌های زنجان کلیک کنید.

جاذبه‌های گردشگری زنجان

خانه ذوالفقاری

عمارت ذوالفقاری زنجان که در سال 1370 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است، مربوط به دوره قاجار است. این عمارت، ساختمان حکمران زنجان بوده است. این بنا در محله دالان آلتی قسمت شمالی سبزه میدان و مسجد جامع و جنوب دروازه ارگ واقع شده است. در گذشته این بخش از زنجان محله اعیان نشین بوده و مجموعه بناهای خانه وزیری، خانه خدیوی، عمارت دارایی، در این محله ساخته شده است.

این ساختمان در چندین مرحله مرمت و بازسازی شده و در سال‌های اخیر با اجرای طرح‌های عمرانی شهرداری آسیب زیادی به بنا وارد شده است. آثار به دست آمده از معدن نمک به این خانه منتقل شده و در سال 1386 موزه مومیایی‌ها در آن ساختمان احداث شد و در سال 1388 اولین موزه باستان شناسی استان زنجان در این مکان راه اندازی شد.

سبک ساخت موزه ذوالفقاری به سبک دوره قاجار ساخته شده است و در مرکز بافت کهن زنجان قرار دارد. در بالای هسته مرکزی بنا نورگیری فوق العاده زیبایی وجود دارد که به کلاه فرنگی معروف است که تقریبا از سبک گوتیک اروپایی الهام گرفته شده است. در حال حاضر این موزه باستان‌شناسی سه تن از مردان نمکی شده است.

موزه مردان نمکی

موزه مردان نمکی که در عمارت ذوالفقاری واقع در بافت قدیم زنجان است، این موزه جزو مکان‌های بسیار شگفت انگیز و دیدنی زنجان به حساب می‌آید، چرا که جسد چند تن از مومیایی‌هایی که از معدن نمک چهرآباد هنگام خاکبرداری و استخراج نمک در سال 1372 به دست آمده در این موزه قرار داده شده است و در معرض دید بازید کنندگان قرار دارد.
پس از انجام تحقیقات بر روی این مومیایی ها سن یکی از آنها که به مرد نمکی یک نامیده شد در حدود 38 سال تخمین زده شد، با قد 175 سانتی متر و گروه خونی ب مثبت که علت مرگ او هنوز مشخص نیست، اما احتمال می‌رود در اثر ضربه به جمجمه و سقوط به گودال نمک مرده باشد. قدمت این مومیایی به 1007 سال پیش می‌رسد و با توجه به زیور آلات و جنس لباس او احتمال می رود از مردمان مرفه جامعه بوده است. ناگفته نماند این مومیایی هم اکنون در موزه ایران باستان در محفظه‌ای شیشه‌ای قرار دارد.
در سال 1383 در حین کار با بلدوزر در محوطه معدن بقایای دیگری از اسکلت انسانی به دست آمد که متاسفانه قسمت‌های زیادی از آن از بین رفته و متلاشی شده بود به همراه اشیایی ارزشمند و قدیمی کشف شد که به اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان انتقال یافت. پس از بررسی‌های انجام شده مشخص شد این اسکلت بقایای جسد فردی میانسال با قدی حدود 180 سانت است و اشیای همراه وی که سبد و میخ های چوبی، طنابهای گیاهی و منسوجات بود درکنار این مومیایی به دست آمد. مومیایی به دست آمده مرد نمکی دو نامگذاری شد.
بقایای مومیایی یا همان مرد نمکی سه نیز در هنگام خاکبرداری به دست آمد که این جسد نیز در هنگام کار با بولدوزر تکه تکه و متلاشی شده بود و لقب مرد چند تکه را دارد. سه استخوان، لباس و قسمتهایی از بافت نرم از این فرد به جای مانده است.
مرد نمکی شماره چهار کامل‌ترین و سالم ترین جسدی است که در این معدن یافت شد. با توجه به حالت بدن مومیایی در هنگام فوت و شکستگی او به حالت دمر بوده و سر و بدن او از قسمت صورت روی خاک افتاده است. از نتیجه کاوش باستان‌شناسان بر روی این جسد مشخص شد که متعلق به جوان 16 ساله ای است که 175 سانتی متر قد داشته است. اشیایی مانند چاقوی فلزی با دسته ای استخوانی و غلافی چرمی با کمربندی پارچه‌ای به این مومیایی بسته شده بود. همچنین کوزه سفالین کوچکی به همراه این جسد پسر شانزده ساله کشف شد. پنجمین مومیایی جسد مرد نمکی کشف شده به جز سر بقیه بافت‌ها تقریبا از بین رفته بود. فوت این فرد نیز همانند دو جسد قبلی بر اثر ریزش تونل بود. مرد نمکی شماره پنج نیز با آغاز فصل سوم پژوهش‌ها در سال 1386 براثر بارندگی و شست وشوی نمک و حدود چهل سانت حفاری در نزدیکی مرد نمکی دو پیدا شد ولی به دلیل نبودن مجوز حفاری و مشکل نگهداری این جسد تا کنون در نمک باقی مانده است. این جمجمه متعلق به دوران ساسانی است. در میان این اجساد، جسد یک زن نیز دیده می‌شود. از بین بدن‌های نمکی به دست آمده سه جسد متعلق به دوره هخامشیان و دو مرد دیگر مربوط به دوران ساسانی هستند.

عمارت دارایی

عمارت دارایی در سبزه میدان شهرستان زنجان قرار دارد و اکنون جزو بناهای دولتی به حساب می‌آید. این عمارت در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی توسط سه تن از استادان معمار ارمنی ایران ساخته و طراحی شده است. مصالح به کار گرفته شده شامل سنگ ،آجر و آهک ، سیمان و آهن است و به راحتی می‌توان تا حدودی هنر اروپایی در طراحی این بنا را تشخیص داد. این عمارت تاریخی در سال 1390 به عنوان موزه صنایع دستی در این استان مورد بهره برداری قرار گرفت. از انواع اشیایی که در این موزه مورد بازدید عوام و گردشگران داخلی و خارجی است، می‌توان به ظروف مسی قلمزنی شده متعلق به دوران قاجار، انواع چاقو و شمشیر، گلیم و چاروق دوزی اشاره کرد. دیوان استیفا نام دیگری است که به این عمارت داده شده است.

مسجد جامع زنجان

این مجموعه تاریخی که اکنون مسجد جامع یا مدرسه جامع شناخته می‌شود، در دوره زندگی بانی آن، به مسجد دارا و مسجد سید نیز معروف بوده است. این مجموعه تاریخی یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان به حساب می‌آید و جزو اماکن ارزشمند طراحی چهار ایوانی می‌باشد.
در گذشته در وسط صحن حیاط مسجد حوض و باغچه ای پر از گل و گیاه وجود داشت که به دلایل نا معلومی از بین رفته است. در قسمت شمالی آن شش حجره وجود دارد که برای آموزش‌های دینی اختصاص داده شده بود. برای تزیین این بنا کاشی معقلی و نگاره‌های گیاهی با تکنیک کاشی‌کاری هفت رنگ با رنگ‌های سیاه و زرد استفاده شده است. در قسمت پشت ایوان جنوبی شبستان قار دارد که بر فراز آن گنبد عظیمی با ضخامت بیست یا سی متر استوار و با کاشی‌های فیروزه‌ای پوشانده شده است. سوره قرآنی الدهر نیز با خط بسیار زیبای ثلث بر روی این گنبد نوشته شده است و علامتی شبیه به گوی بر نوک آن وجود دارد. مسجد جامع زنجان در دوره قاجاریه مرکزی برای تدریس، آموزش، اقامه نماز و مراجعات مردمی برای انجام امور دینی‌شان بوده است.

ائل داغی

مجموعه تفریحی و کوهستانی گاوازنگ که با نام ائل‌داغی هم شناخته می شود، در دامنه کوه گاوازنگ به عنوان منطقه ای گردشگری و توریستی قرار گرفته است. این ناحیه دارای آب هوایی خنک و دلچسب است. وجود چندین کوه سرسبز که در کنار هم سر برافراشته اند، زیبایی این مجموعه را چند برابر کرده است. این منطقه برای افرادی که عاشق طبیعتگردی هستند بسیار دلنشین است.
در کنار پیاده‌روی و کوهنوردی از امکانات ورزشی و تفریحی آن نیز می‌توان بهره برد. یکی از ویژگی‌های خاص این منطقه که به بام زنجان معروف است چشم انداز زیبایی است که از زنجان و برای افرادی که به آنجا می‌روند بسیار جالب توجه و دیدنی است. برگزاری جشنواره‌های مذهبی و محلی و همچنین جشنواره آشپزی محلی در این مجموعه نیز برای حفظ سنت و آداب و رسوم این شهر بسیار مورد توجه بازدیدکنندگان است.

بازار قدیمی زنجان

این بازار سنتی و قدیمی و تاریخی از طولانی‌ترین بازارهای سر پوشیده ایران و جهان است. کار ساخت این بازار در دوران آقا محمدخان قاجار آغاز شد و در دوره فتحعلی‌شاه به پایان رسید. بازار از نظر جغرافیایی گستردگی زیادی دارد و از نظر نوع محصول، تولید و فعالیت هشت راسته دارد از جمله آن راسته زرگرها، کفاشها، ابزازها، سراجها (چرم سازی) و راسته‌های دیگر می باشد.

این گستردگی در دوره‌های بعد نیز بیشتر توسعه یافت به طوریکه گرمابه، مسجد و چندین سرای دیگر نیز به این بازار اضافه شد. دو کاروانسرای مشور این مجموعه حاج علی قلی و سرای حاج کربلایی علی در قدیم بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفته است. انواع تکنیک ها و سبک‌های زیبای طراحی بنا در این بازار به زیبایی و بسیار استادانه و هنرمندانه در ساختار آن به کار برده شده است. اوج این تکنیک‌ها و فنون معماری در اجزا و ارکان مساجد تاریخی زنجان مخصوصا مسجد جامع این شهر کاملا مشهور است. این بازار تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کارخانه قدیمی کبریت سازی

کارخانه قدیمی کبریت سازی که به ثبت آثار ملی ایران رسیده است با نام اصلی سه ستاره از آن یاد می‌شود و مربوط به دوره پهلوی است. این کارخانه دارای سر دری با طرحی کهن است و مورد توجه بعد از کارخانه برق د زنجان این مجموعه اولین کارخانه صنعتی در زنجان است که در زنجان احداث شد.
به دلیل قرار گرفتن در بافت قدیم زنجان، وجود دودکش آجری منحصر به فردی که در آن ساخته شده و دستگاه‌های قدیمی موجود در آن تبدیل به موزه صنعت اتان زنجان شد. سالن تولید، انبار مواد اولیه، انبار تولیدات وگرمخانه قسمت‌های مختلف این کارخانه تولیدی صتعتی بوده است. این بنا به دلیل صنعتی بودن تزیینات خاصی ندارد به جز پنجره‌های هلالی و سیمان کاری رنگین که در قسمت نمای غربی کارخانه می باشد.